In opdracht van R. Gielen Projectontwikkeling is een ontwerp gemaakt voor een dubbel woonhuis, gesitueerd In Den Boerenmouw in ’s-Hertogenbosch. Gezien de unieke locatie met prachtig zicht op de Sint-Jan heeft vanaf het begin van de planontwikkeling intensief overleg plaatsgevonden met de bouwhistoricus en stedenbouwkundige van de gemeente ’s-Hertogenbosch. Bij het ontwerp is het een uitgangspunt geweest om hedendaagse bebouwing te maken welke in maat en schaal aansluit bij de historische omgeving. Tevens is er naar een typologie gezocht die in deze context past.
meerIn verband met de gevoeligheid van de locatie is ook overleg geweest met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Met name het benadrukken van de rooilijn is daarbij aan de orde gekomen.
Een gebouw gaat niet alleen een relatie aan met zijn huidige omgeving, maar ook met het verleden. Zo wordt de stad als het ware steeds gedeeltelijk herschreven.
Op deze wijze laat de stad zich vergelijken met een palimpsest; een stuk perkamentrol die na afkrabbing opnieuw beschreven wordt. Hierbij blijft een gedeelte van de oude tekst zichtbaar en op deze wijze gaan heden en verleden een dialoog met elkaar aan.
De resultaten van het historisch onderzoek en de tekeningen ten behoeve van de maquette welke in het Noord-Brabants Museum staat, zijn bij het analyseren van de locatie van groot belang gebleken.
toelichting op het plan
In hoofdzaak lopen de percelen in het betreffende gebied van de Hinthamerstraat - waar het voorhuis, met eventueel een achterhuis, zich bevindt - door tot aan de Dieze. Aan dit water bevonden zich tuinen dan wel (bedrijfs)bebouwing. De kappen staan over het algemeen loodrecht op de hoofdstraat. Bij grotere zijstraten draait op een gegeven ogenblik de oriëntatie van de kappen om en komen ze loodrecht op deze secundaire straat te staan. Zo ook bij In Den Boerenmouw: hier is het derde pand vanuit de Hinthamerstraat gedraaid. Daarnaast bevond zich een siertuin en dit is exact de locatie waar het nieuw te ontwikkelen dubbele woonhuis is gesitueerd. Aan het water staat een dubbel pand dat weer op de Dieze is gericht.
Vanuit dit perspectief is er voor gekozen om de kappen van onderhavig plan loodrecht op In den Boerenmouw te plaatsen en het linker woonhuis van een voorhofje te voorzien als reminiscentie van de tuin die zich hier bevond. Een tuinmuur met poort zorgt voor een bevestiging van de rooilijn. Deze tuinmuur zorgt ook voor een link met de siertuin zoals die rond 1800 heeft bestaan.
Ook de achtergevel is opgebouwd uit een gemetselde onderbouw met daarboven een gevelafwerking in een ander materiaal om het effect van een tuinmuur te verkrijgen, waardoor de historische verkaveling van Hinthamerstraat naar stroom zichtbaar blijft ondanks de gewijzigde eigendomsverhoudingen. Om dezelfde redenen worden hagen als erfscheiding aan de achterzijde voorgesteld.
Het laatmiddeleeuwse woonhuis bestond vaak uit een houten gevel met een voor en achterhuis gescheiden door een stenen brandmuur. Ook de zijmuren waren uit steen opgetrokken. Deze typologie is basis geweest voor de verdere invulling van het huidige ontwerp. De voor- en achtergevel bestaan uit houten lamellen met daarachter een glazen pui. Deze lamellen refereren aan droogzolders van bijvoorbeeld brouwerijen, een bedrijfstak die in deze middeleeuwse stad niet onbekend was en zich meestal op dit soort terreinen bevond. De relatie tussen privé en openbaar is een andere overweging om voor lamellen te kiezen. De houten lamellen zorgen overdag voor de nodige privacy terwijl ’s avonds de straat overdadig verlicht wordt.
Dit plan is in 2002 genomineerd voor de Welstandsprijs Noord-Brabant in de categorie ‘Bouwen in een Historische omgeving'
opdrachtgever:
Roel Gielen Projectontwikkeling bv
adviseur constructie:
Ingenieursburo Ulehake, Oss
ontwerp:
2000 - 2001
realisatie:
2005